પ્રિયંકા માટે લગ્ન પહેલાથી જ એક સંવાદશૂન્ય સંસ્થા બની ગયો હતો. યશ, એનો પતિ, મોટી કંપનીમાં નોકરી કરે છે – ખૂબ જ મહેનતૂ – એવુ બધાને લાગે છે. “સુખી દંપતી” – લોકો કહે. પણ સુખ તો ત્યાં હોય જ્યાં ઉપસ્થિતિ હોય. યશ તો અઠવાડિયામાં એકવાર આવે. ત્યાંય મોબાઈલમાં કે મિટિંગમાં ખોવાયેલો રહે.
પ્રિયંકા સવારથી સાંજ ઘરમાં એકલી હોય. રસોડું, કપડા, ઘરોંઘ, પછી ટિવી – બધું એની પોતાની સાથે છે. કોઈ વાત કરવા જ ન મળે. એની આંખોમાં એક એવો પડછાયો હતો જે કહે કે “હું જીવતી છું, પણ સંભળાતી નથી.”
એક દિવસ પ્રિયંકા ઘરની બારણીએ ઉભી હતી. સામેના ઓટલેથી વિહાન પસાર થયો. વિહાન – પડોશી છોકરો – લગભગ છ વર્ષ નાનો, પણ એમાં એક સરળતાપૂર્વકની અસર હતી. હમણાં જ નોકરી શોધી રહ્યો હતો, ઘરમાં પણ એકલો રહેતો. અમે ચા બનાવી હતી, જો માંડે છે તો?” પ્રિયંકાએ પૂછી લીધું. હા, કેમ નહીં.” વિહાન આશ્ચર્યથી હસ્યો. કદાચ એ પણ એકલતાને પ્રેમથી જોઈ રહ્યો હતો. આ પહેલી વાર હતી જ્યારે કોઈએ પ્રિયંકાની રચેલી શાંતિમાં પગ મૂક્યો.
અઠવાડિયાઓ વીતી ગયા.
એક વખતનો ચા નો રસમ હવે નિયમિત બની ગયો. બપોરે ૪ વાગે – એક કપ માટે બંને રાહ જોઈ રહેલા. વાતચીતમાં ખાસ કંઈ ન હોતું – જીવન, ક્યારેક પસ્તાવો, તો ક્યારેક પંક્તિઓ. પણ એકબીજાની હાજરીમાં બંને પોતાને માનવીય લાગે. વિહાન કદી બેડીંગ લાઈનમાં હસાવતો, “તમારું રસોઇનું ટેલેન્ટ તો ઇન્સ્ટાગ્રામ પર હોવું જોઈએ!” પ્રિયંકા મમમ કરતા કહેનાર, “હમણાં એવું જ જોઈએ! મારા હાથનાં ભેળામાં ઈમોશન છે, ફીલ્ટર નથી.” એ સંવાદો વચ્ચે એક ચુપ વેદના પણ હતી – બંને જાણતા કે આ સંબંધ કદાચ નામ નહી મેળવે. પણ આ કંઇક તો હતું, જે જીવાવતું હતું.
એક રવિવાર
યશ આવ્યો. ઘર થોડું વધુ ઉજાસાળું હતું. ટેબલ પરથી બે ચાની કપ ઉઘડી પડી. યશે પૂછ્યું: “આ બીજો કપ કોણ માટે?” પ્રિયંકા થોભી ગઈ. “પડોશી વિહાન આવે છે, વચ્ચે ક્યારેક…” યશની આંખોમાં શંકાનું વાદળ ફરક્યું. એ કશું બોલ્યો નહીં. ક્યારેક મૌન પણ બમણા શબ્દો જેટલું ઘાતક હોય. સાંજમાં યશે કહ્યું: “મને લાગ્યું ન હતું કે તને મારી જરૂર પણ હોય છે.” પ્રિયંકાએ પહેલી વાર શાંત અવાજે જવાબ આપ્યો: જરૂરિયાત રહે છે જ્યાં હાજરી રહે છે. તું તો અઠવાડિયામાં એકવાર આવે છે… તારે કદી પૂછ્યું કે હું કેમ છું?” યશ સ્તબ્ધ થઈ ગયો. એ જાણતો હતો, એનો અભાવ માત્ર શારીરિક નહીં, લાગણીઓનો પણ છે.
એ દિવસે પછી વિહાન આવ્યો નહીં.
વાતચીત બંધ થઈ ગઈ. એના મેસેજ પણ નહોતા આવતાં. પ્રિયંકા ઘરમાં ચાલતી રહી, પણ અંદરથી કંઈક ખોવાઈ ગયેલું લાગતું. એક સાંજ, ચોપડીઓ ગોઠવી રહી હતી ત્યારે એક કાગળ નીકળ્યો. એમાં વિહાનનો હાથ હતો:
“તમે મને કંઈ આપ્યું નથી – પણ બધું આપ્યું છે. મારી એકલતાને નામ આપ્યું, મારા દિવસને રૂપ આપ્યું. પણ હું તમારું બધું ભરી શકતો નથી. હું હવે પોતાને શોધવા નીકળી રહ્યો છું.“
પ્રિયંકા ઘૂઘવાઈ ગઈ. એ સંબંધ કોઈ “પ્રેમી-પ્રેમિકા”થી પણ આગળ હતું – એ એક દર્પણ હતો, જ્યાં બંને પોતાને જોઈ શક્યા.
મહિનો વીતી ગયા.
યશ હજુ પણ અઠવાડિયામાં એકવાર જ આવતો, પણ હવે એ પ્રયત્ન કરતો. એ પૂછતો, “તને શું ગમે છે?” એ વાત કરતા. ક્યારેક સીંચાઈ ગયેલું પણ ફરીથી ઉગાડાય છે, જો પાણી પ્રેમથી અપાય. પ્રિયંકા ક્યારેક ઓટલીએ બેસતી, વિહાન માટે ચા બનાવતી – પણ હવે કોઈ આવતું નહોતું. કદાચ એ કોઈ પાત્ર નહોતો, પણ પંથ હતો. એને હવે સમજાયું:
સંબંધોને ટકી રાખવા માટે, सिर्फ પ્રેમ પૂરતો નથી – હાજરી, સ્વીકાર અને સંવાદ પણ જરૂરી છે.
અંત
પ્રેમ એવું નથી જે અવાજે કહેવાય. ક્યારેક એ ચાની કપમાં હોય છે, ક્યારેક ખાલી ઓટલામાં.
અને કેટલીક મુલાકાતો ત્યાગમાં વિલીન થાય છે – પણ તેમના અંશ તમારા અંદર જીવી રહ્યા હોય છે… સતત.